Hoge Raad: geen mondelinge behandeling na stilzitten bij ‘beraad partijen’

Op 18 juli 2025 heeft de Hoge Raad een belangrijk punt verduidelijkt over het recht op een mondelinge behandeling in civiele zaken. De zaak ging over de vraag: Wanneer mag een rechter een verzoek om mondelinge behandeling naast zich neerleggen?

Het procesverloop in een notendop

In hoger beroep hadden partijen hun memories uitgewisseld. Daarna stond de zaak op de rol voor “selectie mondelinge behandeling”. Het hof besloot: geen mondelinge behandeling, en zette de zaak door naar de fase ‘beraad partijen’. Dat is het moment waarop partijen kunnen aangeven:

• we willen een akte nemen,

• we vragen alsnog een mondelinge behandeling, of

• we willen arrest.

Maar hier ging het mis: beide partijen gaven in die fase géén instructie. Het hof noteerde daarom dat hun recht op het nemen van een akte of het vragen van een mondelinge behandeling was vervallen.

Toch diende één van de partijen later alsnog een verzoek in om een mondelinge behandeling. Het hof ging daar niet op in en wees arrest.

Cassatie en oordeel van de Hoge Raad

In cassatie werd betoogd dat het hof hiermee de regels had geschonden: een verzoek om mondelinge behandeling mag immers alleen in zeer uitzonderlijke gevallen worden afgewezen, en dan moet de rechter dat goed motiveren.

De Hoge Raad oordeelde anders. Wie tijdens ‘beraad partijen’ geen instructie geeft, laat een harde termijn verlopen. Volgens het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering én het Landelijk procesreglement betekent dat simpelweg: recht vervallen. In dat geval hoeft de rechter geen aparte motivering te geven voor het afwijzen van een later verzoek.

Wat betekent dit voor de praktijk?

Dit arrest is een duidelijke waarschuwing voor procespartijen en hun advocaten:

📅 Let scherp op de termijnen tijdens ‘beraad partijen’.

🤐 Stilzitten kost rechten – ook het recht op een mondelinge behandeling.

⚖️ Is het recht eenmaal vervallen, dan kan een rechter zonder nadere uitleg “nee” zeggen.

Kortom: procesdiscipline is cruciaal. Niet alleen om te winnen, maar soms ook om überhaupt gehoord te worden.

🔗 Lees hier het arrest van de Hoge Raad