Aansprakelijkheid van de vervoerder onder het CMR-Verdrag: schadevergoeding met grenzen

Wanneer er tijdens internationaal wegvervoer schade ontstaat aan goederen, gaan alarmbellen snel rinkelen. Wie is er aansprakelijk? En in hoeverre? Het CMR-Verdrag geeft duidelijkheid, maar stelt ook harde grenzen aan schadevergoedingen. Veel vervoerders, verladers en verzekeraars komen pas bij een claim tot de ontdekking dat de maximale vergoeding aanzienlijk lager ligt dan gedacht.

Wanneer is de vervoerder aansprakelijk?

Volgens artikel 17 lid 1 CMR is de vervoerder aansprakelijk voor geheel of gedeeltelijk verlies en beschadiging van de goederen, evenals vertraging, indien deze zich voordoen tijdens de periode dat de vervoerder de goederen onder zich heeft, vanaf inontvangstneming tot aflevering.

Beperking van de schadevergoeding in artikel 23 CMR

De kernbepaling over de hoogte van de schadevergoeding staat in artikel 23 CMR. Dit artikel bepaalt dat de schadevergoeding wegens verlies van goederen dient te worden berekend aan de hand van de waarde van de goederen op de plaats en tijd van inontvangstneming, waarbij een maximum geldt van 8,33 SDR per kilogram bruto gewicht (ongeveer € 9,50 per kilogram).

Voorbeeld uit de praktijk

In een recente zaak op ons kantoor heeft er tijdens het transport van een lading met een gewicht van in totaal 5.000 kilogram een diefstal plaatsgevonden, waarbij er 2.000 kg uit de zending werd gestolen. Cliënte was de vervoerder van de betreffende lading en werd aansprakelijk gesteld voor een bedrag van € 50.000,00. Cliënte meldde de zaak bij haar verzekering, echter wees de verzekeraar terecht op de beperking van artikel 23 lid 3 CMR. De schadevergoeding werd gemaximeerd tot:

2.000 kg x 8,33 SDR's ≈ € 19.000,00

De ingestelde vordering van € 50.000,00 werd aldus voor een bedrag van € 31.000,00 afgewezen.

Welke kosten kunnen worden gevorderd, en wat valt buiten de schadevergoeding?

Op grond van artikel 23 lid 4 CMR komen de volgende kosten in ieder geval voor vergoeding in aanmerking:

• Vrachtprijs;

• Douanerechten;

• Kosten voor retourvracht, tenzij wordt aangetoond dat ze niet noodzakelijk voortvloeien uit het transport. Er dient te worden aangetoond dat er een retourvracht heeft plaatsgevonden, en welke goederen dit betrof;

• Andere met het vervoer verbonden kosten (alleen indien ze rechtstreeks met het vervoer samenhangen).

De volgende kosten worden niet vergoed:

• Accijnzen: In HR 14 juli 2006, ECLI:NL:HR:2006:AW3041 (Philip Morris/Van der Graaf), overwoog de Hoge Raad dat accijnzen buiten de met het vervoer verbonden kosten vallen. Ze hangen samen met het verlies van de goederen en dus met aansprakelijkheid, niet met de (normale) uitvoering van het vervoer zelf.

• Verwerkingskosten: Volgens vaste rechtspraak is dit gevolgschade die geen noodzakelijk verband houden met het vervoer. Ze vallen dus buiten de reikwijdte van artikel 23 lid 4.

Grove schuld of opzet? Dan geen beperking

De enige manier om de schadebeperking te doorbreken is als sprake is van opzet of grove schuld van de vervoerder of zijn hulppersonen, ingevolge artikel 29 CMR. In dat geval vervalt tevens de beperking van 8,33 SDR/kg. Dit vereist echter stevige bewijsvoering, bijvoorbeeld door aan te tonen dan er sprake was van structureel gebrek aan beveiliging of opzettelijke misleiding, en wordt in de praktijk dan ook bijna niet toegewezen.

Conclusie

Het CMR-verdrag kent een duidelijke structuur én bescherming: aansprakelijkheid is beperkt tot 8,33 SDR per kilogram, en verschillende bijkomende kosten – zoals accijnzen en verwerkingskosten – zijn uitgesloten van vergoeding. Dit voorkomt buitensporige claims.

Onze ervaring leert dat goed contractbeheer en juiste dossiervorming het verschil maken bij schadeclaims. Voorkomen is beter dan verhalen.

Heeft u schade gelden ten gevolge van een transport of bent u als vervoerder aansprakelijk gesteld voor een verloren gegane lading, dan kunt u contact met ons opnemen via info@consigliera.nl of op 0475-584214.